Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie
Nowy gmach Muzeum Lotnictwa Polskiego jest interesujący nie tylko ze względu na swoje ekspozycje, ale także ze względu na niebanalną architekturę.
Muzeum znajduje się na terenie dawnego lotniska Rakowice-Czyżyny. Powstało w 1964 r., początkowo jako Ośrodek Ekspozycji Sprzętu Lotniczego, a w 1967 r. zostało przemianowane na Muzeum Lotnictwa.
Nowy gmach główny został otwarty w 2010 r. Został zaprojektowany przez zespół architektów Pysall-Ruge Architekten i Bartłomieja Kisielewskiego. Jego powierzchnia użytkowa wynosi 3378 mkw. Bryła budynku jest nietypowa, a zarazem doskonale odzwierciedla jego charakter, gdyż ma kształt śmigła. Wykonana jest z surowego betonu i wielkich tafli szkła. Ma to na celu wkomponowanie budynku w otoczenie, a zarazem nadanie mu lekkości i otwartości oraz lepsze wyeksponowanie zbiorów.
Budynek muzeum jest największym obiektem pasywnym na świecie. Został zaprojektowany zgodnie z zasadami budownictwa zrównoważonego (oszczędnego i z poszanowaniem środowiska naturalnego), a także zasady potrójnej odpowiedzialności (środowiskowej, socjalnej i ekonomicznej). Jest również przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych.
W dwóch skrzydłach budynku znajdują się ekspozycje. Przestrzenie wysokości 10 m pozwalają na podwieszenie obiektów latających. Z kolei trzecie skrzydło ma trzy kondygnacje. Na parterze budynku znajdują się: strefa wejściowa, wystawy czasowe oraz warsztaty. Z kolei na pierwszym piętrze mieszczą się: sala wielofunkcyjna, bar, biblioteka z czytelnią oraz stanowiska komputerowe. W obiekcie znajduje się również kino edukacyjne mogące pomieścić 50 osób.
Eksponaty znajdujące się w muzeum to najczęściej statki powietrzne wycofane z użytku i przekazane przez władze lub wojsko; niektóre pochodzą z wymiany z innymi muzeami. W ofercie edukacyjnej muzeum znajdują się warsztaty dla studentów (stanowiące alternatywę dla tradycyjnych wykładów), warsztaty integracyjne, zajęcia dla seniorów z klubem dyskusyjnym, projekcje filmów lotniczych, lekcje muzealne, a także lotnicze przedszkole – zajęcia dla młodszych dzieci. Muzeum bierze także udział w projekcie „Przygody z wiedzą”, organizowanym wspólnie z Parkiem Wodnym w Krakowie. Co roku w czerwcu organizowany jest również Małopolski Piknik Lotniczy.
Budynek otrzymał prestiżowe nagrody – nagrodę im. J. Bogdanowskiego na najlepszy obiekt zrealizowany w Krakowie w 2010 r., a w 2012 r. nagrodę główną w konkursie CEMEX Building Awards na najlepsze budynki z betonu w kategorii budynków publicznych i przemysłowych. W 2012 r. został wyróżniony w V edycji konkursu „Polska Pięknieje” w kategorii „Obiekt turystyczny”. Był też nominowany do Mies van der Rohe Award 2011.